Communities in AMUR
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Między Warszawą a Watykanem. Analiza prawno-historyczna z okazji 30-lecia zawarcia konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską
(Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph Diana Łukomiak, 2023-09) Klozak, Kacper
Dnia 28 lipca 2023 r. minie 30 lat od zawarcia konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską. Choć do zawarcia tej umowy doszło w 1993 r., to faktycznie weszła ona w życie w 1998 r. Między tymi wydarzeniami miało miejsce przyjęcie nowej, dostosowanej do demokratycznego państwa prawnego Konstytucji RP z 1997 r., której art. 25 ust. 4. wprost wskazuje, że „stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy”. Celem niniejszego artykułu jest analiza prawna obowiązujących rozwiązań wynikających z konkordatu w oparciu o polską ustawę zasadniczą, dorobek doktryny i orzecznictwo. Choć artykuł ma charakter prawniczy, to nie sposób nie odnieść się do aspektów historycznych i politycznych zawarcia tej umowy międzynarodowej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że konkordat z 1993 r. miał istotne znaczenie w dziejach III RP, a jedną z bohaterek i twarzą niniejszej umowy jest premier Hanna Suchocka.
Educational Centres of the Ukrainian National Minority in the Warmian-Masurian Province as Subjects of the Formation of Personal Security and Identity
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Astramowicz-Leyk, Teresa; Turchyn, Yaryna; Ivasechko, Olha
The article analyses the peculiarities of the functioning of educational centres of the Ukrain ian national minority in the Warmian-Masurian Province – the complex of schools in Gorowo Ilawieckie and the school named after Lesya Ukrainka in Bartoszyce. The historical aspects of the establishment and development of such schools, their problems and perspectives of functioning have been considered. The purpose of the article is to study the peculiarities of the functioning of educational centres of the Ukrainian national minority in Gorowo Ilawieckie and Bartoszyce, the legal basis, possibilities and prospects of their activity. The thesis that the new educational initiatives introduced in the legislative acts of Poland and the activation of migration have an impact on the functioning of educational centres for studying in the language of national minorities and learning the language of national minorities is the research hypothesis of the article. The research problem includes the following questions: 1. What changes in the educational processes of studying in the native language and learning the native language have new legislative initiatives in Poland led to?; 2. Are these centres able to face the new challenges associated with the migration of Ukrainians? The methodological basis of the research is the institutional and legal method, the method of focused interviewing, the method of specific situations, the systemic and historical method.
W artykule przeanalizowano specyfikę funkcjonowania placówek oświatowych ukraińskiej mniejszości narodowej w województwie warmińsko-mazurskim – Zespole Szkół w Górowie Iławeckim oraz Szkole im. Łesi Ukrainki w Bartoszycach. Rozważono historyczne aspekty powstania i rozwoju takich szkół, ich problemy i perspektywy funkcjonowania. Celem artykułu jest zbadanie specyfiki funkcjonowania ośrodków edukacyjnych ukraińskiej mniejszości narodowej w Górowie Iławeckim i Bartoszycach, ram prawnych, możliwości i perspektyw ich działalności. Hipotezą badawczą artykułu jest twierdzenie, że nowe inicjatywy edukacyjne wprowadzone do polskiego ustawodawstwa oraz nasilenie migracji mają wpływ na funkcjonowanie ośrodków edukacyjnych nauczania w językach mniejszości narodowych i nauki języków mniejszości narodowych. Problem badawczy obejmuje następujące pytania: 1) Jakie zmiany w procesach edukacyjno-wychowawczych nauczania języka ojczystego i uczenia się języka ojczystego spowodowały nowe inicjatywy legislacyjne w Polsce?; 2) Czy ośrodki te są w stanie wytrzymać nowe wyzwania związane z migracją Ukraińców? Podstawą metodologiczną badania jest metoda instytucjonalno-prawna, metoda wywiadów zogniskowanych, metoda konkretnych sytuacji, metoda systemowa i historyczna.
Personality Factor Influence in Foreign Policy Decision Making (the Five-Factor Model of Personality Prism)
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Pyk, Svitlana
This article studies the personality factor influence in foreign policy decision making. The role of personality in power has for a long time been a matter of research interest of many psychologists, political scientists, and experts in Foreign Policy Analysis. Still, there is no universal model of personality, though elaborating it has been ongoing since 1930s. Among multiple versions of tools, the Five-Factor Model (FFM) promoted by American psychologists R. McCrae and P. Costa, Jr. currently seems to be the most promising. According to the FFM, personality can be described within the framework of five broad dimensions, such as Extraversion, Conscientiousness, Agreeableness, Openness to Experience, and Neuroticism. Each dimension is quite abstract and embraces a number of certain personality traits in hierarchical subordination – from basic biological traits to more complicated behavioral facets, so that the complex comprehension of personality structure is possible. Interpretation of the prevailing personality dimensions and their intercorrelations helps to explain the behavior of personality in power during foreign policy decision making and understand why a certain decision has been made. The personality dimensions under the FFM directly or indirectly correspond with personality characteristics and variables basic in other current personality taxonomies. So, the key suggestion of this article is that the Five-Factor Model as a reliable tool can be used in further research of personality factor influence in foreign policy decision making.
Niniejszy artykuł opisuje badania nad wpływem czynnika osobowości na podejmowanie decyzji w zakresie polityki zagranicznej. Rola osobowości osoby będącej u władzy jest od dawna przedmiotem zainteresowań wielu psychologów, politologów oraz ekspertów z zakresu analiz polityki zagranicznej. Do dnia dzisiejszego nie określono uniwersalnego modelu osobowości, choć prace nad nim trwają od lat trzydziestych XX wieku. Spośród wielu narzędzi najbardziej obiecujący obecnie wydaje się Model Pięcioczynnikowy (FFM) promowany przez amerykańskich psychologów: R. McCrae i P. Costa Jr. Według FFM osobowość można opisać za pomocą pięciu szerokich dziedzin, takich jak: ekstrawersja, sumienność, ugodowość, otwartość na doświadczanie i neurotyczność. Każda z tych dziedzin jest dość abstrakcyjna i obejmuje szereg pewnych cech osobowości w hierarchicznym podporządkowaniu tj. od podstawowych cech biologicznych po bardziej skomplikowane aspekty behawioralne, dzięki czemu możliwe jest kompleksowe zrozumienie struktury danej osobowości. Interpretacja dominujących wymiarów osobowości i ich wzajemnych korelacji pomagawyjaśnić zachowanie osoby sprawującej władzę podczas podejmowania decyzji w polityce zagranicznej oraz zrozumieć, dlaczego została podjęta właśnie ta a nie inna decyzja. Określone w ramach FFM cechy osobowości w sposób bezpośredni lub pośredni nawiązują do wymiarów osobowości, które zostały zaproponowane oraz opisane w innych aktualnych taksonomiach. Kluczową sugestią tego artykułu jest to, że Model Pięcioczynnikowy może zostać wykorzystany jako wiarygodne narzędzie w dalszych badaniach wpływu czynnika osobowości na podejmowanie decyzji w polityce zagranicznej.
Activities of the National Police of Ukraine under Martial Law: Current Challenges and Prospects – Potential for Applying this Experience in Poland
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Sokurenko, Valerii; Jarczewski, Waldemar
The article analyzes the current functioning of the National Police of Ukraine and its carrying out of selected tasks under martial law. The authors analyze what changes to state security are necessary depending on actual threats. The role of the National Police and the projects aimed at ensuring public safety and the health and lives of citizens, as well as combating crime, are highlighted. Proposals are presented for improving police activities and the potential for these solutions to be adopted in Poland, mainly with respect to police tasks based on the Ukrainian experience under the threat of external aggression, is discussed.
W artykule dokonano analizy aktualnego stanu funkcjonowania i realizacji wybranych zadań jednostek Policji Narodowej Ukrainy w okresie stanu wojennego. Autorzy analizują konieczne zmiany funkcjonowania w odniesieniu do środowiska bezpieczeństwa państwa, w zależności od realnych zagrożeń. Podkreślono rolę Policji Narodowej i podejmowanych przedsięwzięć, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, zdrowia i życia obywateli oraz zwalczania przestępczości. Przedstawiono propozycje usprawnienia działań Policji z możliwością adaptacji przyjętych rozwiązań w warunkach polskich w sytuacji ryzyka agresji zewnętrznej, na bazie doświadczeń ukraińskich, odnoszących się głównie do zadań o charakterze policyjnym.
The Role of Soft Power in Shaping Saudi Arabia’s Regional and Global Position
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Czornik, Katarzyna
Saudi Arabia, a regional power with hegemonic ambitions, plays a crucial role in shaping the balance of power in the Middle East and is also involved in the rivalry between major extra-regional powers (USA, Russia, China, India) for influence in the region. The research problem is contained in the statement that in the mid-2020s, in order to maintain its prestige and strengthen its great power status while effectively competing for regional dominance against the Shia Islamic Republic of Iran and the Republic of Turkey, Riyadh’s authorities have rationalized their selection of foreign policy tools, shifting the focus from hard power to soft power. This shift is evident in Riyadh’s decisions such as: efforts to end the war in Yemen; attempts to de-escalate the conflict with Iran; resolving the diplomatic dispute with Qatar; restoring Syria’s membership in the Arab League; efforts to improve relations with Turkey; employing sportswashing; and prioritizing blue economy initiatives. The shift resulted from the fact that Crown Prince Mohammed Bin Salman started to perceive soft power as the most effective means to stabilize the regional situation, which is a conditio sine qua non for implementing the giga-pro jects under Saudi Vision 2030, diversifying the Saudi economy, facilitating Riyadh’s leadership among Sunni Arab states and reducing dependence on the USA.
Arabia Saudyjska, mocarstwo regionalne o ambicjach hegemonicznych, odgrywa kluczo wą rolę w kształtowaniu bliskowschodniego układu sił, jak również wpisuje się w rywalizację mocarstw zewnątrz-regionalnych (USA, Rosja, Chiny, Indie) o wpływy na Bliskim Wschodzie. Problem badawczy zawiera się w stwierdzeniu, że w połowie trzeciej dekady XXI wieku, by utrzymać prestiż i umacniać pozycję mocarstwową, a przy tym, by prowadzić skuteczną rywalizację o dominację w regionie z szyicką Islamską Republiką Iranu, czy z Republiką Turcji, władze w Rijadzie dokonały racjonalizacji doboru instrumentów w polityce zagranicznej, co wiązało się z przesunięciem środka ciężkości z hard na soft power. Było to widoczne w takich decyzjach Rijadu jak: działania na rzecz zakończenia wojny w Jemenie; podjęcie prób deeskalacji konfliktu z Iranem; wygaszenie sporu dyplomatycznego z Katarem; przywrócenie członkostwa Syrii w Lidze Państw Arabskich; próby ocieplenia relacji saudyjsko-tureckich; stosowanie sportwashingu; postawienie na blue economy. Taki stan rzeczy wynikał z faktu, że soft power zaczęła być postrzegana przez następcę tronu Mohammada Bin Salmana jako najbardziej skuteczny środek do ustabilizowania sytuacji w regionie, co stanowi conditio sine qua non realizacji giga-projektów w ramach Saudi Vision 2030, dywersyfikacji saudyjskiej gospodarki, ułatwienia Rijadowi liderowania wśród sunnickich państw arabskich, zmniejszanie zależności od USA.
Polska bibliografia prawnowyznaniowa za rok 2024
(Rethink Energy Institute, 2025-03-31) Plewa, Emil
Niniejszy artykuł przedstawia przegląd literatury z zakresu prawa wyznaniowego oraz studiów nad relacjami państwo-kościół/państwo-religia za rok 2024, opublikowanej w polskich monografiach i czasopismach oraz teksty polskich autorów opublikowanych w zagranicznych monografiach i czasopismach.
This article presents a review of the literature in the field of on ecclesiastical/denominational/religious/confessional law and state-church/state-religion studies for the year 2024, published in polish monographs and journals, as well as texts by Polish authors published in foreign monographs and journals.
The Armed Forces of Ukraine: Problems and Challenges (1991–2021)
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Hodlevska, Valentyna
The purpose of the article is to analyze the development of the Armed Forces of Ukraine during the period from 1991 to 2021 and to assess the key problems and challenges that influenced their formation and functioning. The research hypothesis is that the development of the Armed Forces of Ukraine was shaped by internal factors such as chronic underfunding, Ukraine’s disarmament, organizational difficulties, the influence of pro-Russian leadership, and the implementation of reforms in 2014–2021, as well as external factors, particularly Russian aggression since 2014. The influence of the international community also played a significant role.
Celem artykułu jest analiza rozwoju Sił Zbrojnych Ukrainy w okresie od 1991 do 2021 roku oraz ocena kluczowych problemów i wyzwań, które wpłynęły na ich formowanie i funkcjonowanie. Hipoteza badawcza zakłada, że rozwój Sił Zbrojnych Ukrainy był kształtowany przez czynniki wewnętrzne, takie jak chroniczne niedofinansowanie, rozbrojenie Ukrainy, trudności organizacyjne, wpływ prorosyjskiego kierownictwa oraz wdrażanie reform w latach 2014–2021, a także czynniki zewnętrzne, w szczególności agresja rosyjska od 2014 roku. Znaczącą rolę odegrał również wpływ społeczności międzynarodowej.
The Russian-Ukrainian War and the Eastern Partnership Program
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Czyż, Anna
The article aims to present the EU Eastern Partnership program in the context of the Russian-Ukrainian war. The Eastern Partnership program was launched in 2009 and covered six former Soviet republics: Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova, and Ukraine. Ukraine achieved all the main goals of the Partnership, which did not provide any prospects for membership in the European Union. The situation changed in 2022 with the Russian full-scale invasion of Ukraine. One of the effects was Ukraine submitting a formal application for EU membership in 2022, and in 2023, the EU decided to start accession negotiations with Ukraine. The article aims to diagnose the effects and perspectives of the Eastern Partnership program in connection with the architecture of international relations and security in Europe. The most important research question is: Will the Russian-Ukrainian war and the resulting emergence of a new geopolitical map of Europe mean a more active role for the EU towards the Eastern Partnership countries? The following theses were put forward in the article: The impact of the Russian-Ukrainian war on the EU’s Eastern Partnership has been significant because, in particular, it significantly impacted the EU’s relationship with Russia and should lead to the more active involvement of the EU in the situation of its eastern neighbors. The changes brought about by the Russian-Ukrainian war should lead to certain modifications of the Eastern Partnership because, in the current situation, this program is no longer an adequate instrument of the European Union’s eastern policy. Methods of content analysis of documents and publications, were used in the article.
Artykuł ma na celu przedstawienie programu Partnerstwa Wschodniego UE w kontekście wojny rosyjsko-ukraińskiej. Program Partnerstwa Wschodniego został uruchomiony w 2009 roku i objął swoim zasięgiem sześć byłych republik radzieckich: Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzję, Mołdawię i Ukrainę. Ukraina osiągnęła wszystkie główne cele Partnerstwa, które nie dawało żadnych perspektyw członkostwa w Unii Europejskiej. Sytuacja uległa zmianie w 2022 r. wraz z rosyjską pełnoskalową inwazją na Ukrainę. Jednym z efektów było złożenie przez Ukrainę formalnego wniosku o członkostwo w UE w 2022 r., a w 2023 r. UE podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą. Artykuł ma na celu diagnozę efektów i perspektyw programu Partnerstwa Wschodniego w zmienionej architekturze stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa w Europie. Najważniejszym pytaniem badawczym jest: Czy rosyjsko-ukraińska wojna i wynikające z niej powstanie nowej mapy geopolitycznej Europy oznaczają aktywniejszą rolę UE wobec państw Partnerstwa Wschodniego? W artykule postawiono następujące tezy: Wpływ rosyjsko-ukraińskiej wojny na Partnerstwo Wschodnie UE jest znaczący, w szczególności dlatego, że w wyraźny sposób wpłynął na stosunki UE z Rosją i powinien prowadzić do bardziej aktywnego zaangażowania UE w sytuację swoich wschodnich sąsiadów. Zmiany, jakie wywołała rosyjsko-ukraińska wojna, powinny doprowadzić do pewnych modyfikacji Partnerstwa Wschodniego, gdyż w obecnej sytuacji program ten nie jest już adekwatnym instrumentem polityki wschodniej Unii Europejskiej. W artykule zastosowano metody analizy zawartości dokumentów i publikacji.
In the Shadow of War... Strategic and Ideational Determinants of Russia’s Policy towards Belarus after August 2020
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Słowikowski, Michał
In the aftermath of the fraudulent presidential elections held in August 2020, the authoritarian regime of Belarus, built around Aleksandr Lukashenko, found itself facing the most serious crisis in its history. Faced with an unprecedented threat to the legitimacy of power, Lukashenko decided to ask for support from Russia, which, until recently, he had accused of trying to interfere in the elections. The Kremlin’s decision to assist Lukashenko is considered one of the key factors, if not the most important, that determined the downfall of the Belarusian revolution. The price Belarus had to pay for Lukashenko’s retention of power was the growing economic, political, and military dependence on Russia, which resulted from the sanctions policy of the West. The scale of Belarusian dependence on Russia after 2020 is most clearly illustrated by the fact that Lukashenko was forced to make territory and infrastructure available to Russia in order to launch an aggression against Ukraine. Despite the fact that Russia has made Belarus so dependent that it has made it an accomplice of aggression, the Kremlin has chosen not to intervene more seriously in Belarusian politics, removing Lukashenko from power, nor to accelerate the process of integration of the two states; The aim of the article is to answer the questions: why, having at its disposal a broad (and virtually unlimited) set of tools for influencing Belarus, Russia ensured the stability of Lukashenko’s political regime – it did not use them for the permanent and institutionalised subjugation of Belarus, the reconstruction of the political regime there, and its penetration by pro-Russian forces? The article is empirical in nature and, in terms of the research method used, is based on an exegesis of the symbolic statements and authoritative actions of Russian and Belarusian policymakers, as well as a decision-making analysis maintained in the material and ideational strands of international relations. From a broader perspective, it is a critical contribution to considering the dimensions of the patron-client relationship between Russia and Belarus, as well as the determinants of Russia’s foreign policy decision-making process, both in realist and constructivist terms or ontological security.
W następstwie sfałszowanych wyborów prezydenckich, które odbyły się w sierpniu 2020 r., autorytarny reżim Białorusi, zbudowany wokół Aleksandra Łukaszenki, stanął w obliczu najpoważniejszego kryzysu w swojej historii. W obliczu bezprecedensowego zagrożenia legitymizacji władzy Łukaszenka zdecydował się poprosić o wsparcie Rosję, którą do niedawna oskarżał o próbę ingerencji w wybory. Decyzja Kremla o udzieleniu pomocy Łukaszence uważana jest za jeden z kluczowych, jeśli nie najważniejszy, czynnik, który przesądził o upadku białoruskiej rewolucji. Ceną, jaką Białoruś musiała zapłacić za utrzymanie władzy przez Łukaszenkę, była rosnąca zależność gospodarcza, polityczna i militarna od Rosji, wynikająca z polityki sankcji Zachodu. Skalę uzależnienia Białorusi od Rosji po 2020 roku najlepiej obrazuje fakt, że Łukaszenka został zmuszony do udostępnienia Rosji terytorium i infrastruktury w celu przeprowadzenia agresji na Ukrainę. Pomimo faktu, że Rosja uzależniła Białoruś do tego stopnia, że uczyniła ją współwinną agresji, Kreml nie zdecydował się na poważniejszą interwencję w białoruską politykę, odsuwając Łukaszenkę od władzy, ani na przyspieszenie procesu integracji obu państw. Celem artykułu jest odpowiedź na pytania: dlaczego Rosja, mając do dyspozycji szeroki (i praktycznie nieograniczony) zestaw narzędzi oddziaływania na Białoruś, zapewniła stabilność reżimu politycznego Łukaszenki – nie wykorzystała ich do trwałego i zinstytucjonalizowanego podporządkowania sobie Białorusi, przebudowy tamtejszego reżimu politycznego i jego penetracji przez siły prorosyjskie? Artykuł ma charakter empiryczny i w zakresie stosowanej metody badawczej bazuje na egzegezie oświadczeń symbolicznych i działań autorytatywnych decydentów politycznych Rosji i Białorusi, a także analizie decyzyjnej utrzymanej w nurcie materialnym i ideacyjnym z zakresu stosunków międzynarodowych. W szerszej perspektywie stanowi krytyczny wkład w rozważania nad wymiarem relacji patron–klient między Rosją i Białorusią, a także uwarunkowaniami procesu decyzyjnego Rosji w sferze polityki zagranicznej, tak w ujęciu realistycznym, jak i konstruktywistycznym czy bezpieczeństwa ontologicznego.
From Arroyo to Duterte: Two Decades of Philippines’ Foreign Policy Navigation between the US and China
(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Kiet Le, Hoang; Binh Nguyen, Tuan; Hiep Tran, Xuan
This study examines the Philippines’ foreign policy towards the US and China during the period 2001–2021, focusing on how the Philippines navigated its relationships with these two major powers in a changing world order. The research analyzes the evolution of the Philippines’ diplomatic, economic, and security policies in response to China’s rising influence and the US’ strategic priorities in Southeast Asia, spanning from the post-9/11 era through the end of President Rodrigo Duterte’s administration. Through analysis of bilateral agreements, trade data, and diplomatic exchanges, this study addresses key questions: How did the Philippines balance its traditional alliance with the US against growing economic ties with China? What factors influenced the Philippines’ policy shifts between these powers across different presidential administrations? The findings reveal that the Philippines pursued a complex strategy of hedging between the two powers, adjusting its approach based on domestic political changes, economic opportunities, and security considerations, particularly regarding territorial disputes in the East Sea.
Niniejsze badanie analizuje politykę zagraniczną Filipin wobec USA i Chin w latach 2001–2021, skupiając się na tym, w jaki sposób Filipiny kształtowały swoje relacje z tymi dwoma głównymi mocarstwami w zmieniającym się porządku świata. Badanie analizuje ewolucję polityki dyplomatycznej, gospodarczej i bezpieczeństwa Filipin w odpowiedzi na rosnące wpływy Chin strategiczne priorytety USA w Azji Południowo-Wschodniej, od ery po 11 września do końca administracji prezydenta Rodrigo Duterte. Poprzez analizę umów dwustronnych, danych handlowych i wymiany dyplomatycznej, badanie to zajmuje się następującymi kluczowymi pytaniami: W jaki sposób Filipiny zrównoważyły swój tradycyjny sojusz ze Stanami Zjednoczonymi z rosnącymi powiązaniami gospodarczymi z Chinami? Jakie czynniki wpłynęły na zmiany polityki Filipin między tymi mocarstwami w różnych administracjach prezydenckich? Wyniki ujawniają, że Filipiny realizowały złożoną strategię zabezpieczania się między tymi dwoma mocarstwami, dostosowując swoje podejście w oparciu o wewnętrzne zmiany polityczne, możliwości gospodarcze i względy bezpieczeństwa, w szczególności w odniesieniu do sporów terytorialnych na Morzu Wschodnim.