Transformacja lokalnych systemów kolei w Polsce w XXI w. w kontekście historycznych przemian transportu kolejowego
Loading...
Date
2024
Authors
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Transformation of local railway systems in Poland in the 21st century in the context of the historical transformation of rail transport
Abstract
Lokalne systemy kolei w Polsce stanowią samodzielne zespoły organizacyjno-techniczne, posiadają własny tabor, zapewniają wykwalifikowany personel do jego obsługi, a przy tym są odrębne funkcjonalnie i organizacyjnie od głównego systemu kolejowego. Podstawowym celem pracy jest analiza i ocena procesu przekształceń lokalnych systemów kolei w Polsce w XXI wieku wraz z identyfikacją uwarunkowań, które na ten proces wpływały. Uwzględniono przy tym kontekst historyczny procesu transformacji. Badanie objęło 42 lokalne systemy kolei (czynnych na obszarze Polski w latach 2001-2021) obsługiwane przez 51 różnych operatorów. Większość z nich stanowiły systemy kolei wąskotorowych przejmowane przez samorządy lokalne. Uwzględniając doświadczenia historycznych przekształceń kolei lokalnych w Polsce, jakościowe wyniki badań terenowych i wywiadów pogłębionych zaproponowano model funkcjonowania lokalnego systemu kolei. W kolejnych krokach postępowania badawczego dokonano oceny procesu transformacji lokalnych systemów kolei oraz określenie perspektyw rozwoju lokalnych systemów kolei w Polsce w trzeciej dekadzie XXI wieku, a następnie wydanie (w świetle doświadczeń historycznych) rekomendacji zarządzania lokalnymi systemami kolei. Biorąc pod uwagę stopień wyeksploatowania infrastruktury, liczne uwarunkowania determinujące kierunki przekształceń, różnorodność form organizacyjnych operatorów, w tym wielu zmagających się z problemami wewnętrznymi i zewnętrznymi, bieżąca dekada XXI wieku okaże się decydująca dla większości lokalnych systemów kolei w Polsce. Od podejmowanych obecnie decyzji zależeć będzie dalszy los większości lokalnych systemów kolei w Polsce.
Local railway systems in Poland are independent organizational and technical complexes, have their own rolling stock, provide qualified personnel to operate it, and at the same time they are functionally and organizationally separate from the main railway system. The finding of a significant cognitive gap in this area justifies undertaking a research topic related to the transformation of 42 local railway systems (active on the territory of Poland in the years 2001-2021) operated by 51 different operators. Most of them were narrow gauge railway systems taken over by local governments. Taking into account the experience of historical transformations of local railways in Poland, qualitative results of field research and in-depth interviews, a model of the functioning of the local railway system was proposed model of the local transport system. The next step of the research procedure was to identify the prospects for the development of local railway systems in Poland in the third decade of the 21st century and to issue (in the light of historical experience) recommendations for the management of local railway systems. Taking into account the degree of infrastructure exploitation, the numerous conditions determining the directions of transformations, the diversity of organizational forms of operators, including many struggling with internal and external problems, the current decade of the 21st century will prove decisive for the majority of local rail systems in Poland. The future fate of most local rail systems in Poland will depend on the decisions taken now.
Description
Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
Sponsor
Keywords
transport kolejowy, systemy transportowe, transformacja gospodarcza, turystyka kolejowa, koleje wąskotorowe, railway transport, transport systems, economic transformation, rail tourism, heritage railways